Homepage
Sprichwörter in
Münsterländer Platt
Augustin Wibbelt
Humor und Witz auf Münsterländer Platt
Rätselreime auf Münsterländer Platt
Einfache Kommunikation und Floskeln
auf Münsterländer Platt
Westmünsterländer Platt
Westfälischer Bauernkalender in
Münsterländer Platt
Gedicht über Westfalen in Münsterländer
Platt
Texte und Gedichte, von der Geburt bis zum Hausbau
in Platt
Abzählreime in Münsterländer Plattdeutsch
Wiegenlieder in Münsterländer Mundart
Gästebuch
Links
Impressum
Datenschutz
|
Gedichte, Texte und Lieder auf dieser Seite zu:
Neujahr
Heiligen drei Könige
Maria Lichtmess
Karneval
Aschermittwoch
Frühling
Ostern
Die Eisheiligen
Schützenfest
Vor Erntebeginn
Lambertus / St. Martin / Käsken
Nikolaus
Weihnachten
Dat olle Jaor is nu pase
van widen klingt de Klocken
se vötelt van Fraide Friär un Leed
un küert dat aals änners wät
Doch wu dat sägget se nich
et kümp wu´t kuёmen wil
Et is ´n Wäg in´t Unwis
Wi muёt et niёmen wu´t dän is.
*****
Karl-Heinz Conermann
Wi kuёmt uut dat Muornland
De Sunne häw us swat gebrant
Sunnenblad, Maondblad
Schöne Dame giw us wat;
Laot us nich so lange staon
Müёt noch een Hüüsken wider gaon.
*
Ab Lichtmess werden die Tage merklich länger und es ist der Abschluss
der Weihnachzeit. In den Kirchen werden die Krippen abgebaut und früher
wurde ab Lichtmess, auf dem Bauernhof, wieder länger gearbeitet.
Wan de laiwe Liehtmis kümp haran
Dän gait de fröhliche Daud an.
Dän jukstert der wao een Specht
Dän flaitet der wao een Knecht
Dän lägt der wao een Hoon
Dän kalwt der wao ne Ko
Dän gait aals in vullen slüöre to
**
Fastnacht / Karneval
Wan Fastaomd is, wän Fastaomd is,
Dän slacht mien Va een Buk,
Dän danst mine Moer, dän danst mine Moer
Dän swaggelt üör de Rock.
**
Askekrüüskes vüör de Stärne
Katenjaomerlik um´t Hiärt
Ilt de Buern un de Büörger
Dat se sik een Häring iät´t
In dat Wärtshuus gaot se sitten
Drinkt eenen Ollen sik daobi
Waschket daomet sik de Aske
Von de Stärne haug´ un fri.
Walkt un spöölt un drinkt so lange
Best´t är wät gaas Waarm um´t Hiärt
Sluckt den met dat leste Slüsken
Wäg dän lesten Häringstsstiärt
Giёwt se sik dän in de Beene
Guod wat wackelt se dän aal
Küёmt se enliks vüör de Düöre
Wät de Straote är to smaol.
Daomet is Faselaobens Enne
Un dat Schwärmen is dän daon
Un de guёten Lüde küёnt wier
Kriёgel an de Arbaid gaon
Anton Rieke
Fröjaor
Dat Fröjaor is kuёmen
so stil üöwer Nacht,
Un häw us wier Blomen un Liäwen metbragt.
Vüörbi is de Winter, so truerig un bang;
Dat Fröjoar is kuёmen, un duert auk lang.
Iärst schickt äs de Buoden son warmsnöen Wind,
De püüsket de Äer, dat vöslaopen Kind.
Striek sacht langes de Hiegen, düör Busk un düör Baim,
Un rüetelt de Släöper uut Winter un Draim.
De Gaitlink, de röp un de lüstige Fink:
Et is Fröjaor, et is Fröjaor, flink, flink, nu män flink!
I Blomen un Blöömkes, män ilig haruut,
De Mai de will kuёmen, besöökt sine Bruut.
Nu wacker, mien Brüütken, nu maak di män fien.
De Mai de will kuёmen, un Hochtiet sal sien!
Met Singen un Klingen trekt he dän düör´t Land,
Strait üöweral Bloemen met siängende Hand.
De Sunn haug an´n Hiёmel wu fröndlik se lacht,
Smit funkelnde Straolen in blaiende Pracht.
Un de Augen, de Hiärten, de wät us so wiet,
O Fröjaor, du schöne du siällige Tiet
Bernhard Holtmann
****
Fröjaor
De Gaitling singt, et slöt de Nachtigal
De Lüning stig, et blait üöweral
Gröön is de Busk, de Wieske un de Saot.
De Äer prangt in´n nien Fröjaorsstaot.
Wu lang is´t hiär, dao häw et stüormt un sniet,
Wit was´t van snai de Äer wiet un siet,
De schüe Vuёgel kam vüör Hungersnaut
Bes an dat Huus, üm eenen Krümel Braud.
Un nu? Nie Liäwen strömt düör de Natur
Vul Fraid´un Lust is jeed Kreatur;
De Kraft, de in de Äer slummernd lag,
Se trat düör Blad un Boome an dän Dag.
O Menskenhiärt, leg dinen Kummer af,
De Huopnung blait, de die de Hiёmel gaw,
Met Guodvötruen in de näigste Tiet,
Wao Bloomen blait, dao is de Frucht nich wiet:
August Schrader, aus: Von´t Hötken up´t Stöcksken.
Ostern / Paosken
Nu klingt so hel, so froh düör`t Land van alle Täön de Klocken,
een Alleluia aone End, een Juchen un Frohlocken. "Christ ist erstanden"
!
__ "Jesus lebt!" Vökläört al sine Wunnen; De Krusefane
wait vüöran, nu wät de Wiält gesunden.
Us laiwe Häer, de haong an`t Krüüs in Naud un bitt`re Kwaolen, de Hiёmel truert, de Äer
se biёwert, de Sun barg äre Straolen. __ Vögiäten, wat in Nacht un Graw, Kafridagsleed un Suorgen,
dan löchtend üöwer
Golgatha straolt nu de Paoskemuorn.
Kafridagsleed lig up de Wiält, so bang up alle Hiärten. Een Krüüs, so
graut, so matt un swaor, wät viёlen togemiäten. So manig een, äs use laiwe Häer,
duknackig sien Krüüs mot driägen, de Poaskedag de kümp, in`t Krüss is Heel un Siängen
Du laiwe Häer slöts us düör`t Krüüs de Hiёmelsdüör wier uopen.
__ Düör`t Krüüs düör Nacht un Leed tom Lecht. In`t Krüüs is aal us Huopen. Wi läggt. o Heiland, unner`t Krüüs aal use Naut un Suorgen,
bes dat wi Alleluia singt an ew´gen Paoskemuorn
Bernhard Holtmann
****
Die Eisheiligen / Die kalten Männer
Von: Hanni Ottenhues,
mit freundlicher Genehmigung der
Familie Ottenhues
Et giff drei laige Mannslüe
De sind von ´n rubästigen Slagg
Kummt us jedet Jaohr besöken
An ´n schönsten Maiendagg
Wenn et üöwerall wier grönt un blaiht
Dann sägget alle Lüe,
„Göngen doch de kollen Mannslüe
Düt Jaohr an us vüörbie.“
Aober stikum üöwer Nacht in ´n Gaoren
Schlick sick äs ´n Deiw,
Äs iärster von de Mannslüe,
Mamartus dän ollen Slaiw.
Vuller Willmot un met unverstand
Vernailt he alls met koller hand.
Düor alle Rabatten de laige Kärl löpp,
bis all Blomen laot´hangen de Köpp
An naigsten Dagg wätt noch grötter dat Malör,
dao kümp dän Rüepel von Dervatius daohiär.
De geiht liek up de blaienden Baime to,
Gneset schalu un schadenfroh.
Met sienen iiskollen Aomen fänk he an to blaosen
Un dött düör all Baime raosen.
Sien vernienig Doon he so lange driff,
Bis kinn heelet Blömken mähr giff.
Äs diärder kümp Pankratz dän Racker.
De staffket roklaus
üöwern Katuffelacker,
bis dat de leste Katuffelstruuk schwatt
un diene Arbeit was all för de Katt.
Dien Draum von ´t Fröhkatuffel iätten
Kanns för de naigsten Wiäken vergiätten.
Wenn de kollen mannslüe dann verschwunden sind.
Kümp de kolle Sophie un grinnt,
Weil iähr
all dat Verdiärwen so to Hiärte geiht,
grinnt se bis dat ´t Water blank in´Gaoren
steiht.
De inzige Trost de us bie all dän Jammer bliff:
En Glück dat et nich mähr sücke seltsame Hillige
giff.
Von Pfingsten bis Jacobi (25. Juli) war früher die
Schützenfestzeit. Gefeiert wurde nur an einem Nachmittag. Ab Anfang des
20. Jahrhunderts hat sich dieses erst langsam verändert.
To Pinksten is Vuёgelshaiten dän kan´k wier dansen met mine
Magraiten.
Muorns kuёmt de Trumlers an un smiet een uut dat Bedde dan.
Et gait to Kiärke met alle Man, dän Häerguod to bidden um sine
siängende Hand.
Meddags maakt se eenen Gang, to´t Denkmmaol un denkt dao
an de Ollen, de för´t Vaderland häbt ären Kop hänhollen.
Met Trummeln un met Flaiten gait et to´t Vuёgelschaiten. Kineen maak
sik vüör em bange, un ballert up dän Vuёgel an de Stange.
De Vuёgel fölt de Menge juchet, de nie Küёning stait in Trubel. Se
büört em hauge, sliёpt em af, to´n naigsten Tresen, to Beer un Snaps.
Dao, grip he sien Küerkästken, röp an sine Frau, de trekt är best Kleed an,
nu män gau, gau, gau.
Se wäert kraunt met Kiёde un Diadem, dan doet se noch dansen bes
Nachts üm half een.
Un Mondagsmuorns sint de Kääls wier dran, se suupt bes Meddags dän
sint se bol stram.
Se maakt een kleen Släöpken un kuёmt Aomds, met äre Madams, wier
alle tosam, üm dän Küёning to
begaiten se fiert rächt lang.
So wäd et Dingsdag un doa schaitet se, noch uut de Hekse dän is et
passee.
Män midde de Wiärke drömt nu jerren Man van de naigste Schütterie un
eenmoal Küёning to sien.
Karl-Heinz Conermann
*****
In dieser Zeit wurden früher fast alle großen Feste gefeiert und man
hatte Zeit, für Besuche.
So tüsken Saien un Haien kuёnt
de Buern sik fraien.
Et is harüm Sünte Bit ( 15. Juni) bes Jacobi (25. Juli) is Tiet.
Se bruukt nich vull Anners daon, as faken up Visite to gaon.
**
Löchte, löchte Lämpken
gait döör Pastoors Kämpken
gait so gaas alleene
up egene Beene
**
Kinnerkes kuёm i
nao´t Käsken
Käsken is so wunnerschöön
Et is up dän Markt to sain.
Kuёnt auk alle met
us gaon
Un dat schööne Käsken sain.
*
Sünte Klaos kuёm in usse
Huus, pack diene graute Tascke
uut.
Set dien Schüёmel unnern
Disk, Dat he Hai un Hafer frät.
Hai un Hafer frät he nich, Sucker un Britsel
krig he nich.
Sünte klaos kuёm, mak mi
From, dat ik in dän Hiёmel kuёm.**
Gebet an den Nikolaus
Du guёte laiwe
Sünteklaos
Si män so guёt ik bid di blaus
Kuёm auk nao
usse Huus vannacht
Wi häbt di aal so lang vöwacht.
Bin dien Schüёmel an de Paort
Lük Hai un Hafer läg ik praot
Een grauten Teller sät ik up
Do mi män düftig net wat drup.
Nüёte, Appeln,
Koeken nich to knap
Wat ´k forts nich iät sät wäg in Schap.
Ik häd so gään een Schaukelpiärd,
So een met rächte Haor in Stiärt.
Un een Gewiär, wat düftig knallt
Un alle Lüninge nao fallt.
Auk häd ik gään een Taskenmesk
Un wan du süs noch wat wees
Wat ik vögat, wat päs för mi
Dat läg män bi dän Teller bi.
Auk Tresken usse lütte Dään
De har ´ne graute Pup so gän.
Män Nikloas bräng us kine Ro
Us´ Vader Kan´t nao wul so
Bräng se giёgenan
nao Fränzken Kohl
De häw vökläft mi in de School.
He is mi leeder Guods to graut
Süs häd´k em sölwer aal vöhaut.
O Sünteklaos du hil´ge Man
Klop män vannacht auk bi us an
Wi Kinner frait us albineen
Wan Niklaos kümp, wu is dat schöön.Bernhard Holtmann ****
Nikolaustag
Sünteklaos de hilge Man
Mäk sien Piärd de Sporen an
Ret daomet nao Amsterdam
Van Amsterdam nao Spanien
Hölt Appeln van Oranien
Giw allen arigen kinnern wat
De Laigen krigt Klip Klap.
*
Knecht Ruprecht
Knecht Ruprecht mäk sik up de Been
Nu stait he vüör de Düör
He gait an laiwsten vüör sik alleen
Pas up lüt Kind!
He häw een Slüёdel
blitzeblank
De is äs sien Arm so lang
De mäk up alle Düören
Un he is män kien Daiw.
Un sien grauten Slüёdel?
Dat is de Laiw!
Nach: Hans Much
Gesäignte Winacht un glüksiälig ni Jaor
Gesegnete Weihnacht und ein frohes neues Jahr
Die Weihnachtsgeschichte auf Münsterländer Platt
Evangelium nach Lukas
Et begaw sik to de Tiet doa een Gesät von Kaiser Augusto
uutgong, dat de gase Wiält takseert wüor. Un düsse Takseerung was de
Iärste toa de Tiet, dao Kyrenios Landpleger in Syrien was. Un jeren göng
in sine Stadt. Dao mök sik auk Jop uut Galilea noa de Stadt Betlehem up,
dao he van dat Geslächt David , dat he sik schatten lait, met Mia siner
truten Frau, de swanger was. Äs se ankuemen wüörn, kam de Tiet dat se
gebäern sol, un se bar ären iärsten Suon, wandt em in Winneln un lag em
in eene Kribbe, dao in de Herberge kien Bilaot was.
In de Naigte wüörn Schaiper in Kamp, de äre Schaope hödten.
De Engel des Häern trat to är un sag, Bangt ju nich, sait ik vökünige
graute fraide. Ju is vandage de Heiland buorn in de Stadt David. He is
Christus de Häer. Un dat häbt tom Teken. Ji wäert dat Kind finnen in
eener Kribbe in Winneln wunnen. Un bolle was bi dän Engel de viёlheit
de Hiёmelsken
Herrscharen. Se luowten Guod in de Högte, un saggen: Äre si Guod in de
Högte un Fräide up Äern un de Mensken Fraide.
Übersetzt ins Münsterländer Platt von: K-H Conermann
Stille Nacht
auf Münsterländer Platt
|
Nach Original plattdeutschen Text von: Georg
Semper
|
Übersetzt ins Münsterländer Platt
von: K-H Conermann |
1) Stille Nacht hilge Nacht
Mensk un Ve de slaopt sacht
Un met hellen Stärnenstraol
Flaigt de lütken Engels daal
Künd de Reddung an
Künd de Reddung an
2) Stille Nacht hilge
Nacht
Wunnerwiärk is vulbracht
Allmacht lig bi´n Äernsuon
För de Demood klingt dat Luow
Düör dän Engelsang
Düör dän Engelsang |
3) Stille
Nacht hilge Nacht
Guod sien Moder sit un
waakt
Lange Nächt so mild un
guёt
Wiärmt är Kind in`n Kinnerdook
Häigt een kindlik Hiärt
Häigt een kindlik Hiärt
4) Stille Nacht hilge Nacht
Güödlik Kind siälig lacht
Streckt de lütken Ärmkes uut
Haalt dat Laige aal Haruut
Uut een sünnig Hiärt
Uut een sünnig Hiärt |
5) Stille Nacht
hilge Laiw
Rike Läer Kindken giw
Brängt Huopnung för us aal
Knait wi daip vüör Krip un
Stal
Büört dat Kindken haug
Büört dat Kindken haug |
Up eenen blanken Schüёmel
Händaal van´n Hiёmel,
Üöwern Riängenbuogen
Kümp´t Kristkindken trocken
Sünte Peter röert de Slüёdel,
Un sine güldene Schüёdeln,
Rullet üower dän Riängenbuogen
Un händaal kümp trocken
Up eenen blanken Schüёmel
Dat Kristkindken van Hiёmel.
***
In Münsterländer Platt |
In Tecklenburger Platt |
Waigenleed
In ´n Hiёmlisken Gaorn
So hillig un stil
Döt aals Maria
Wat ´t Jesuskind wil.
Se nimp em bit ´t Händken
Se nimp em up ´n Schaut
Wat ´t is doch dat Kindken
So flügge un graut.
Van widen stait Josef
De hillige Man
Fäng sacht nu un sinnig
Een Slaopleedken an.
Maria singt wier
De hilligen Lü
Singt Eia Popeia
Dihotte di hü.
Laiw Jesus mos slaopen
Laiw Kindken si stil
Et doot alle Engel
Wat ´t Kindken män wil.
Se singet un singet
un kuёmt nich uut ´n Aom
Mien Kindken dat slöp nu
un lachet in Draum.
H. Wehling Schücking
|
Weegenleed
In ´n Himmlisken Goren,
So hillig un Still
Döt alles Maria
Wat ´t Jesuskind will.
Se nimp em bit ´t Händken
Se nimp em up ´n Schot
Wat ´t is doch dat Kindken
So flügge un grot.
Van wieden steht Josef
De hillige Man
Fäng sacht nu un sinnig
en Slaopleedken an.
Maria singt wieder
De hilligen Lü
Singt Eia Popeia
Dihotte di hü.
Leew Jesus mos slaopen
Leew Kindken si still
Et doot alle Engel
Wat ´t Kindken män will.
Se singet un singet
un kumt nich uut ´n Aom
Mien Kindken dat slöp nu
un lachet in Draom.
H. Wehling Schücking |
Quellen:
* Ernst Lorensen Kinneriemsels ut Westfaolen
** Hermann Reckels Volkskunde des Kreises Steinfurt
*** Dr. Paul Bahlmann Münsterische Lieder und Sprichwörter
in plattdeutscher Sprache
**** Bernhard Holtmann O Mönsterland min
Heimatland Verlag August Greve 1929
***** Eigene Werke
|